Mleko - wartości odżywcze
Dlaczego powinniśmy pić mleko? Mleko to produkt najwszechstronniejszy pod względem wartości odżywczej. Jest koniecznym i najwartościowszym składnikiem codziennej diety człowieka.
Mleko i jego przetwory spożywane samodzielnie są w stanie zabezpieczyć organizm przed niedoborami kaloryczno-białkowymi.
Mleko jest również najtańszym i najlepszym źródłem bardzo dobrze przyswajalnego wapnia, dobrze przyswajalnego i pełnowartościowego białka, magnezu, potasu, witamin z grupy B, a zwłaszcza B1 i B2 oraz B6 i B12 oraz witamin rozpuszczalnych w tłuszczach: A, D i E. Spożywanie mleka zgodnie z zalecanymi normami wyżywienia, pokrywa niemal w 100% zapotrzebowanie (i przyswojenie) organizmu na wapń. Wapń wykorzystywany jest do prawidłowego rozwoju układu kostnego (obok związków fosforu i magnezu jest podstawowym składnikiem kości), a także wielu procesów metabolicznych komórek, np. komórek mięśni czy komórek nerwowych.
Według Instytutu Żywności i Żywienia, aby pokryć dzienne zapotrzebowanie na wapń, dzieci poniżej 12 roku życia, a także dorośli powinni pić 3-4 szklanki mleka, młodzież 4-5 szklanek, natomiast kobiety ciężarne i karmiące 5-6 szklanek. Pamiętać jednak należy, że spożywamy również inne produkty nabiałowe, jak np. sery, kefiry czy jogurty i wówczas możemy pić mniej mleka. Dlatego zaleca się, aby codziennie spożywać co najmniej 2 pełne szklanki mleka lub tyle samo kefiru i jogurtu oraz 1-2 plasterki serów.
Mleko to doskonałe i tanie źródło bardzo dobrze przyswajalnego wapnia, dobrze przyswajalnego i pełnowartościowego białka, magnezu, potasu, witamin z grupy B, a zwłaszcza B1, B2, B6 i B12 oraz witamin rozpuszczalnych w tłuszczach, tj. A, D i E.
Wapń wykorzystywany jest przez organizm do prawidłowego rozwoju układu kostnego (obok związków fosforu i magnezu jest podstawowym składnikiem kości), a także wielu procesów metabolicznych komórek np. komórek mięśni czy komórek nerwowych.
Jest fundamentalnym czynnikiem w zapobieganiu osteoporozie. Ma również duże znaczenie w leczeniu schorzeń układu pokarmowego oraz zaburzeń metabolicznych: otyłości, nadciśnienia tętniczego, miażdżycy.
Wbrew pozorom alergia na mleko nie występuje powszechnie, a jeśli tak to najczęściej przemija. Mleko jest bardzo dobrze tolerowane i łatwo przyswajalne przez organizm, zwłaszcza mieszkańców Europy Północnej i Słowian, którzy są genetycznie dobrze przystosowani do jego spożywania. Dużo częściej alergię wywołują u nich takie produkty, jak: łosoś, orzechy, truskawki i inne owoce. Alergia na mleko częściej występuje u dzieci niż dorosłych, a dziecięce alergie na mleko na ogół przemijają i nie ograniczają możliwości picia przez nich mleka w dorosłym życiu.
O jakości mleka spożywczego decyduje jakość mleka surowego. Mleko prosto od krowy, nawet gdy zachowana jest jego czystość i świeżość, jest produktem niezbyt bezpiecznym, ponieważ istnieje możliwość zakażenia drobnoustrojami chorobotwórczymi. Natomiast mleko po obróbce cieplnej jest produktem o najwyższej jakości i wartości odżywczej. Procesy pasteryzacji i UHT zabijają niebezpieczne bakterie i sprawiają, że produkt jest bezpieczny w spożyciu, jego wartość odżywcza zostaje zachowana, a termin przydatności wydłużony. Dlatego każde mleko dostępne w handlu detalicznym było poddane obróbce termicznej.
Różnice pomiędzy gatunkami mleka zależą przede wszystkim od zawartości tłuszczu. Mleko odtłuszczone zawiera tyle samo białka, wapnia i witamin B co mleko pełne, natomiast różni się zmniejszoną kalorycznością oraz zawartością witamin rozpuszczalnych w tłuszczach, tzn. A, D i E.
Mleko pomaga zapobiegać osteoporozie, dzięki zawartości w nim dobrze przyswajalnego wapnia. Zalecane jest też w profilaktyce i leczeniu takich dolegliwości, jak: schorzenia układu pokarmowego i zaburzenia metaboliczne: otyłość, nadciśnienie tętnicze, zmiany miażdżycowe.
Mleko jest nieodłącznym składnikiem diety każdego człowieka. Jego picie jest bardzo ważne szczególnie dla dzieci i młodzieży w okresie wzrostu, ponieważ zawarty w mleku wapń jest kluczowym składnikiem budowy kości. U dorosłych pomaga w profilaktyce wielu chorób.